Echte samenwerking door samengesmolten culturen

Er zijn nogal wat verschillen tussen basisscholen en organisaties voor kinderopvang. Andere geldstromen, CAO's en VOG's om te beginnen. Maar ook heel praktische verschillen. Zo werken pedagogisch medewerkers tot 18.15. Leerkrachten zijn veel eerder klaar en kunnen vanaf 14.00 meer hun eigen tijd indelen. Ga dan maar eens een overleg plannen.

Investeren in samenwerking

Het zijn twee werelden en twee culturen, ook al verblijven ze onder hetzelfde dak. Hoe creëer je een goede samenwerking? ‘Ja, daar moet je echt in investeren,’ vertelt Dennis. ‘En dan gaat het erom dat de medewerkers elkaars werkveld en elkaars belevingswereld leren kennen. Je moet die werelden echt verbinden, anders blijven ze op zichzelf staan. Hier heb ik ook een voorbeeldrol in.’

Bewustwording door veranderdagen

Die voorbeeldrol vult Dennis heel actief in. Zo is een aantal dagen in het jaar door hem omgedoopt tot veranderdagen. Op die veranderdagen wisselen leerkrachten en pedagogisch medewerkers van werkplek. Ze lopen met elkaar mee en ontdekken op die manier het werkveld van hun IKC-collega's. Wat maken collega's op de kinderopvang mee en andersom? Hoe geven zij hun werk vorm? Dat ervaren ze dan zelf. ‘Ik ben er ooit gewoon mee begonnen door een dagdeel mee te draaien op de peuterschool. Daar deelde ik fruithapjes uit,’ lacht Dennis.

‘Ik deed het vanuit oprechte interesse en kreeg zo veel meer gevoel bij het werk dat daar wordt gedaan. De boog van een pedagogisch medewerker staat echt de hele dag gespannen. Vervolgens vertelde ik erover in de teamkamer. Dat was het begin van een olievlek. Andere collega's werden nieuwsgierig en begonnen ook rond te snuffelen. Nu hebben we dus officiële veranderdagen.'

Zo ontstond bewustwording

'Ik merk dat die dagen tot veel bewustwording leiden. Het maakt dat collega's elkaar vragen gaan stellen over hun aanpak. Soms heeft een werkwijze met wetgeving te maken, en soms is iets door routine gewoon geworden. Door het hierover te hebben, gaan medewerkers weer eens anders naar hun eigen werk kijken. Ook kunnen ze zich nu veel beter verplaatsen in het perspectief van de ander. Het werkt dus echt heel goed, maar we moeten het wel faciliteren. Bijvoorbeeld door er rekening mee te houden in de roosters.’

Weerstand bij verandering

Bij verandering hoort altijd weerstand, frustratie en angst. Hoe gaat Dennis hiermee om? Zijn recept ligt in het verlengde van de veranderdagen: ken je medewerkers. ‘En dan gaat het ook om het persoonlijke vlak. Ik probeer al mijn medewerkers goed te kennen en aandacht voor ze te hebben. Dus vlak voor schooltijd loop ik overal even binnen en zie ik het vaak wel als iemand niet zo lekker in zijn vel zit. Dat is investeren in het team.'

Bijdragen aan het collectieve doel

'We doen het ook echt sámen. Dat is wat mij betreft de kracht van dit IKC. Er is ook weinig verloop hier. Tegelijkertijd leg ik wel mijn verwachtingen neer. Als je hier wilt werken, dan betekent dat dat je wilt bijdragen aan het collectieve doel. Ik geloof echt in wat wij hier doen. Dat het goed is voor de kinderen. Anders had ik hier niet meer gezeten. En als je dat met enthousiasme uitstraalt, dan werkt dat helemaal door.'

Cultuurdragers

Inmiddels werkt IKC Spoorbuurt met een managementteam dat bestaat uit drie teamleiders uit het onderwijs en de opvang, die met eenzelfde enthousiasme aan het gedachtengoed werken. ‘Dat betekent dat we cultuurdragers hebben die ook continu investeren. We verslappen niet en blijven in gesprek met de medewerkers. Dat is soms nodig. Zoals pas, toen de bso introk in het pand. Dan zie je in het begin kleine irritaties, vergelijkbaar met de perikelen die je kunt hebben als je gaat samenwonen. Dus: we gaan samen afspraken maken. Het moet weer even groeien en wennen, maar het zorgt ook voor nieuwe energie. Mensen lopen al volop bij elkaar binnen, dus die verbinding is er al.’

Nulmeting

Toen het IKC tot stand kwam in 2016, namen Dennis en de toenmalige clustermanager het heft in handen. ‘We gingen in gesprek over financiering en vertrokken vanuit de visie van de directie. Daar zijn we wel van teruggekomen, want er miste een belangrijke stap: het team meenemen. Gelukkig hadden we een heel deskundige procesbegeleider van de CED-Groep, die een nulmeting uitzette onder alle medewerkers, tot aan de vrijwilligers aan toe. Dat was echt een essentieel element. Wat zie je voor je voor het IKC? Met welke kwaliteiten kun je bijdragen? Dat soort vragen.’

Gezamenlijke visie

Een goede visie geeft weer waar je voor staat, waar je in gelooft en waar je voor gaat en dat geeft richting aan de ontwikkelingen. ‘Nu hebben we een visie die past bij waar we nu zijn. En die visie is van het hele team.’ De school valt onder een bestuur met 19 locaties. De kinderopvang maakt onderdeel uit van een organisatie met 37 locaties. Dit betekent nogal wat voor de strategische visies. Zo moet de visie voor het onderwijs bijvoorbeeld ook aangeleverd worden bij de Inspectie. ‘Als we niet oppassen, wordt er vooral vanuit onderwijs geredeneerd. Maar ik sta ervoor dat de visie weergeeft wat wij hier met elkaar aan het doen zijn. Dat vraagt soms wat creativiteit.’

Taart voor iedereen

In de loop van de tijd ontstond de verbinding die Dennis steeds voor ogen had. Eén teamkamer voor iedereen, gezamenlijke uitjes, allemaal dezelfde kerstattentie en een gevoel van samen. Dennis: ‘We besloten om de dag van de pm’er en de dag van de leraar te laten voor wat ze zijn en riepen de dag van de IKC’er in het leven. Pas was iemand op het bestuurskantoor een vinkje vergeten uit te zetten in het systeem en werd er toch een taart bezorgd op de dag van de pedagogisch medewerker. De medewerkers van de kinderopvang aarzelden geen seconde en deelden de taart meteen met hun onderwijscollega's. Dat is nog eens een kers op de taart he?’