Nemen we wel de tijd om duurzame impact te maken?

Na de cursus: een wereld te winnen

Het team volgt een studiedag en gaat er enthousiast mee aan de slag. Maar dan is er een vakantie geweest, slaat de waan van de dag toe en zijn er nieuwe collega's verwelkomd. ‘Dan verwatert het snel, wat het team heeft geleerd,’ zegt Maaike. ‘En dat is echt zonde van de investering.’

Professionaliseren met langdurige impact

Hoe zou een traject voor Teach-professionalisering er in de ideale wereld uitzien? Dat kan in het primair onderwijs zijn, maar ook in het gespecialiseerd of voortgezet onderwijs. De school start met vier trainingsbijeenkomsten, waarin de deelnemers een deel van de Teach-technieken ontdekken. Maar het werk van Maaike begint al voor de eerste bijeenkomst. ‘Ik begin standaard met een gesprek met de schoolleider. Waar loopt het team met name tegenaan? Waar zou de nadruk op moeten liggen? Daar kunnen we heel eenvoudig op inspelen in de bijeenkomsten. Zijn er beginnende leerkrachten? Dan kunnen we daar Bliksemstart voor inzetten. Dat is speciaal ontwikkeld voor starters en zij-instromers en is ook gebaseerd op de Teach-technieken. Verder zijn er speciale technieken voor het werken met kinderen tussen de drie en zes jaar. Het mooiste is om eerst een nu-meting te doen door middel van klassenbezoeken. Wat gaat al goed en wat wordt onze ambitie? Dit maakt het ook mogelijk om achteraf een effectmeting te doen.’

Een betrokken managementteam

Het is lang niet altijd vanzelfsprekend dat het managementteam meedoet aan trainingen. ‘Toch is dit heel belangrijk, mede voor de fase van de noodzakelijke borging en het beleid. En het is fijn om na iedere bijeenkomst af te stemmen: zijn er wensen voor de volgende bijeenkomst? Zo benut je de mogelijkheden voor maatwerk volledig. Een school waar ik net met een traject ben begonnen wil bijvoorbeeld veel aandacht voor routines in de eerste bijeenkomst. Prima.’

Klassenbezoek als motor

Ook frequente klassenbezoeken maken deel uit van de ideale professionalisering. Maaike zet ze het liefste in na iedere trainingsbijeenkomst. ‘De leerkrachten bekijken dan hun aantekeningen en halen actief de stof op. Zo wordt de vergeetcurve kleiner. Ik kan die observaties natuurlijk allemaal zelf doen. Maar liever maak ik mezelf stapsgewijs overbodig en voert de directie de klassenbezoeken uiteindelijk zelf uit. Nog fijner is het als een aantal collega's wordt opgeleid tot Teachcoördinator en dat deze medewerkers ook deelnemen aan de tussentijdse klassenobservaties. Als de trainingen zijn afgerond, kunnen deze coördinatoren zelfstandig met de observaties doorgaan. Zo zorg je voor continuïteit.’

Doorgaande lijn

Voor directies is het belangrijk dat een doorgaande lijn in het lesgeven zichtbaar is. Maaike: ‘Zij willen graag dat de werkwijze is vastgelegd en dat groep 1 tot en met groep 8 op dezelfde manier werken, voor een ononderbroken lijn. Er is grote behoefte aan duidelijkheid en rust. Voor de kinderen, maar ook voor het team. Dit hoor ik ook van leerkrachten terug. Zoiets als kwaliteitskaarten kan daar erg aan bijdragen. Voor groep 1 en 2 zijn er aparte trainingen. Daarin werken we met dezelfde technieken, maar dan afgestemd op het jonge kind. Het management kan deelnemen aan de training Lead Like a Champion, waarin veel aandacht is voor duurzame teamprofessionalisering. Uiteindelijk gaat het er ook om dat de school doelgericht aan de opbrengsten werkt. Hoeveel leerlingen zijn bijvoorbeeld gegroeid op de M-toets? Klopt dat met het beeld tijdens de klassenbezoeken? We kunnen ook een teambeeld maken en daarmee heel gericht werken aan de kwaliteit van het onderwijs van de school.’

Tijd investeren in borgen

Maaike kan zich helemaal vinden in de visie die beschreven is in de Staat van het Onderwijs 2024: als je duurzame impact wilt maken op je onderwijs, dan vraagt dat tijd. Als het aan haar ligt, nemen scholen meerdere jaren de tijd om een werkwijze als Teach tot in de puntjes te implementeren én te borgen. Hier wringt de schoen vaak. ‘Het is begrijpelijk. Er wordt veel van scholen gevraagd. Het ene thema is nog niet afgerond of het volgende staat alweer voor de deur. En zo kan het zijn dat de fase van borging geen of onvoldoende aandacht krijgt, waardoor alle inspanningen verloren gaan. Dan gaat het om echte keuzes en daar ook écht op inzetten.

De rol van de Teachcoördinator

De rol van de Teachcoördinator maakt de borgingsfase gelukkig een stuk makkelijker en beheersbaarder. Deze coördinator maakt een plan van aanpak voor de borging, voert klassenbezoeken uit, houdt nagesprekken, leert werken met data en groepsplannen en zorgt dat Teach geregeld op de vergaderagenda terugkomt. Heeft een leerkracht moeite met de technieken of er weerstand tegen? De coördinator leert ook om collega's te begeleiden. Alles bij elkaar scheelt dit directies veel tijd.’

Scholen die duurzame effecten willen, kunnen dus het beste kiezen voor meerjarige trajecten. Met professionalisering op alle lagen, veel klassenconsultaties en minstens zoveel aandacht voor borging en beleid dan voor de trainingen zelf. ‘Dat geldt niet alleen voor Teach. Dat geldt eigenlijk voor iedere grote verandering die een school wil inzetten,‘ besluit Maaike.