Burgerschapsonderwijs: het regent herstelopdrachten

‘Ga in gesprek, ook met die zonderlinge buurman’

Maar eerst: wat maakte dat Suzanne voor haar functie heeft gekozen? Ze studeerde interculturele communicatie. Het is haar persoonlijke missie om mensen te bewegen verder te kijken dan de eigen vertrouwde kring en cultuur. ‘Oprechte interesse en begrip zorgen meteen voor minder conflicten. Het is zo belangrijk het gesprek aan te gaan, ook met die buurman die zo zonderling lijkt. De wereld heeft dit nodig. Ik vind het heel fijn om met mijn baan invloed te hebben op burgerschapscompetenties van kinderen. En om scholen nu te helpen met het behalen van hun doelen.’

Veelgestelde vragen over de concept SLO-doelen

‘Scholen werken hard en doen veel dingen goed,’ vertelt Suzanne. ‘Toch lukt het nog té vaak niet om een herstelopdracht te voorkomen. Hoe komt dat? En wat betekenen de nieuwe doelen voor scholen? We hebben dat allemaal op een rijtje gezet.’

→ De nieuwe doelen: alles op een rij

Waar scholen tegenaanlopen

Iedereen die dat wil kan de gratis burgerschapsscan van de CED-Groep invullen. Inmiddels hebben talloze scholen en besturen dit gedaan, waardoor er helder zicht is op de breinbrekers van het burgerschapsonderwijs. Uit de analyse blijkt dat de problemen het meest liggen op het vlak van doelgerichtheid, samenhang, evaluatie en monitoring. Tijdens de conferentie Focus op Burgerschap vorige week zag Suzanne bevestigd wat haar team al had vastgesteld. ‘Veel scholen en besturen zijn zoekend. Hoe kunnen ze burgerschap in een leerlijn krijgen? Hoe kunnen ze het onderwijs monitoren en zichtbaar maken wat ze allemaal doen?’

Het wiel uitvinden

‘Tijdens die conferentie Focus op Burgerschap merkte ik goed dat veel scholen op hele mooie manieren bezig zijn met burgerschapsonderwijs,’ zegt Suzanne. ‘Tegelijk zijn ze zelf het wiel aan het uitvinden om zichtbaar te maken wat ze allemaal doen. Er gebeurt zoveel vanuit het hart van de school. Ze voelen de verantwoordelijkheid om kinderen voor te bereiden op de samenleving. Ik vind het dan ook pijnlijk dat die laatste stap, het zichtbaar maken, zoveel moeite geeft. Dat zichtbaar maken is echt heel belangrijk. Leg bijvoorbeeld uit waaróm je voor een bepaald programma hebt gekozen in relatie tot je populatie.’

Hoe staat jouw burgerschapsonderwijs ervoor?

De burgerschapsscan bestaat uit ruim 70 vragen, die je beantwoordt met ja of nee. De vragen zijn verdeeld over zes domeinen:

1. school als oefenplaats voor democratie
2. leerlingenparticipatie
3. conflictoplossing
4. diversiteit en persoonsvorming
5. sociaal gedrag en schoolklimaat
6. pedagogisch handelen

Is je antwoord op een vraag ja? Dan betekent dat: we werken eraan. Na het invullen heb je helemaal in beeld welke activiteiten jouw school al onderneemt.

→ Doe de gratis scan

Van A, helemaal naar Z

De exacte aandachtspunten verschillen natuurlijk per school. De scan geeft een mooi overzicht van de activiteiten die een school al onderneemt. ‘Inmiddels hebben we daarnaast een mooi raamwerk ontwikkeld, dat onze adviseurs gebruiken om scholen goed te begeleiden. In het po, maar ook in het vo. Dat begint met een grondige analyse van het onderwijs en het formuleren van een heldere schoolvisie en passend beleid. Hoe passen de doelen bij de wet en het Inspectiekader? En hoe kun je de doelen vervolgens concreet maken? Wat wil je uiteindelijk zien in de klas? En dan ten slotte die zichtbaarheid en het monitoren. Daar is veel aandacht voor, omdat daar nu zoveel uitdagingen liggen. Ze helpen van A, helemaal naar Z.’

Een vliegende start voor goed burgerschapsonderwijs

Er zijn grote uitdagingen in het onderwijs, die maken dat de nodige professionalisering moeilijk te organiseren is. Kun je wel een steuntje in de rug gebruiken?

We ondersteunen je graag:

→ Ondersteuning voor het primair onderwijs

→ Ondersteuning voor het voortgezet onderwijs

Vreedzaam in drie zinnen

Wil je met een programma of methode gaan werken, of ga je zelf ontwikkelen? Dat is één van de vele keuzes die scholen moeten maken. ‘Ik werkte hiervoor in Utrecht, de bakermat van Vreedzaam,’ vertelt Suzanne. ‘De scholen, de wijken, de stad: alles is gebaseerd op Vreedzaam. Ik vind het een prachtig programma, waar ik erg in geloof. Dat de CED-Groep Vreedzaam doorontwikkelt, was een tweede belangrijke motivatie voor mij om ja te zeggen tegen de baan.’

Hoe ziet dat er in de praktijk uit?

Uit de praktijk: ‘De leerlingen laten zoveel verantwoordelijkheid zien’

Chantal Böke, directeur van de Da Costaschool in Hilversum vertelt over de implementatie van Vreedzaam op haar school.

→ Lees het artikel

Terug naar de nieuwe conceptdoelen

Wat voor kansen ziet Suzanne? ‘Het is fijn dat de doelen er zijn. Dat maakt het makkelijker om de doelen van programma's als Vreedzaam aan te sluiten op die concept kerndoelen. We kunnen onze begeleiding nu nóg concreter vormgeven. Scholen zijn daar ook blij mee.’