Bon dia! Op naar een Vreedzaam Bonaire

Aan het einde van de zomervakantie bezochten twee Vreedzaam-trainers Bonaire, om de implementatie af te trappen. ‘Ik wist nog niet veel over Vreedzaam toen ik werd uitgekozen om in Nederland te gaan kijken. Door dat bezoek werd het complete plaatje me duidelijk. En dat plaatje is groot: leerlingen, leerkrachten, de directie, het bestuur, ouders, de wijk: ik ontdekte dat iedereen erbij betrokken is. Ik denk dat het helpend is als directies hun teams al van tevoren meer meenemen.’

Rust in de groepen
Als eerste bezocht de groep de Da Costaschool in Utrecht. Sudeska was onder de indruk van de rust in de groepen. ‘Dat viel heel erg op. We hebben ook wat mediatoren gesproken. Die zijn zo zelfstandig, ze weten precies wat ze moeten doen als er een conflict is. Heel bijzonder. Ik ontdekte ook dat de ib’er heel betrokken is bij het begeleiden van de mediatoren en de leerlingenraad. Dat vond ik heel fijn om te zien, omdat ik dacht dat wij als leerkrachten dat moeten doen. Maar je doet het echt allemaal samen.’

Warme ontvangst
De volgende stop: de islamitische school Shri Lakschmischool in Amsterdam. Sudeska: ‘Wat een warme ontvangst kregen we hier. Na de klassenbezoeken kwamen we met alle leerkrachten bij elkaar. Ze namen de tijd en waren benieuwd naar onze bevindingen. Wij waren heel enthousiast over wat we hadden gezien. Ook kregen we lekkere warme hapjes en soep. Leerlingen krijgen op deze school ook drie keer per week warm eten.’

Gelijkheid
Ten slotte bezoek de groep OBO de Gagel in Utrecht. ‘Daar viel mij op hoe goed de samenwerking op die school is.’ vertelt Sudeska. ‘Iedereen is ook zo betrokken. Tijdens de rondleiding ging de directeur even weg, omdat zij pleinwacht had. Ook werd er een leerling naar haar toegestuurd die niet zo'n zin had. Dat was voor mij niet denkbaar. Er was heel weinig afstand. Het maakt niet uit welke functie je hebt of dat je een ouder bent. Je doet het samen. Dat is echt een cultuurverschil, op Bonaire is die afstand er wel. Op deze school voelde ik vrijheid, gelijkheid en solidariteit.’

Cultuurverschillen
Na de bezoeken waren er workshops op het kantoor van de CED-Groep. Sudeska en haar collega's presenteerden daar de zes pilaren van Boneriaans burgerschap. ‘De groep was heel geïnteresseerd in ons verhaal en wilde goed begrijpen hoe het werkt op Bonaire. Er zijn duidelijke cultuurverschillen om rekening mee te houden. De Nederlandse leerkrachten praten rustig en de leerlingen zijn gewend hun mening te geven. Dat gaat bij ons anders. Wij voeden strenger op en hebben niet zo'n democratische aanpak.’

Ondertussen op Bonaire
De implementatie van Vreedzaam is inmiddels in volle gang. De eerste effecten zijn al merkbaar in de groep van Sudeska. ‘We hebben een woordmuur, afkoelhoek en voeren kringgesprekken, zittend op het tapijt. Dat vinden de leerlingen heel leuk. Ik doe binnenkomers en iedereen geeft de hele dag door opstekers. Dat moesten de leerlingen natuurlijk eerst leren, maar dat lukt goed. De sfeer in mijn klas was al goed. Pesten gebeurt bij mij niet. Alsnog voelen de kinderen dat het nog beter wordt.’

Het werkt
‘Ik heb kunnen zien dat Vreedzaam werkt,’ besluit Sudeska. ‘Op een rustige manier problemen oplossen, je mening geven en democratisch beslissingen nemen. Iedereen is betrokken, ouders dragen hun steentje bij en de kinderen zijn enthousiast. Het is een mooi programma en ik wil heel graag dat het op Bonaire ook zo goed gaat werken. Op de vier scholen die nu meedoen, in de wijken waar die scholen staan, en uiteindelijk op het hele eiland. Daarbij vind ik het wel belangrijk dat we onze cultuur behouden.’